Thông gió thẳng đứng không chỉ là một giải pháp kỹ thuật thông thường, mà còn là một yếu tố quan trọng trong thiết kế kiến trúc xanh. Tại bài viết này, APA Academy sẽ đi sâu khám phá vẻ đẹp kiến trúc và công năng mà nó mang lại!
Tổng Quan Về Thông Gió Thẳng Đứng
Thông gió thẳng đứng là gì?
Thông gió thẳng đứng là một phương pháp thông gió tự nhiên, tận dụng sự chênh lệch áp suất và nhiệt độ giữa các tầng không khí để tạo ra luồng gió lưu thông từ dưới lên trên.
Đây là một giải pháp hiệu quả để cải thiện vi khí hậu trong các công trình kiến trúc, đặc biệt là các tòa nhà cao tầng và các không gian có trần cao.
Cơ chế hoạt động: Nguyên lý đối lưu không khí
Khi không khí bên trong không gian ấm lên, nó trở nên nhẹ hơn và bốc lên cao.
Lúc này, nếu có lỗ thoát khí trên cao (như giếng trời, cửa sổ mái, ống thông gió), không khí nóng sẽ thoát ra ngoài.
Không khí mát từ bên ngoài sẽ tự động tràn vào từ các cửa thấp hơn để thay thế, tạo thành luồng gió thẳng đứng liên tục.

Ưu điểm vượt trội: Tiết kiệm năng lượng, tăng tính thẩm mỹ
Thông gió thẳng đứng mang đến nhiều lợi ích vượt trội cho các công trình kiến trúc, từ việc tiết kiệm năng lượng đến việc tạo ra những không gian sống và làm việc thoải mái, thẩm mỹ.
Hiệu quả cao:
- Đặc biệt phù hợp cho nhà nhiều tầng, nhà ống, xưởng sản xuất có trần cao.
- Thông gió thẳng đứng tạo ra luồng không khí lưu thông liên tục, giúp đẩy không khí nóng lên cao và thoát ra ngoài, đồng thời hút không khí mát từ dưới lên, tạo ra môi trường thông thoáng và dễ chịu.
Tiết kiệm năng lượng:
- Thông gió thẳng đứng tận dụng các luồng gió tự nhiên để làm mát không gian, giảm sự phụ thuộc vào các thiết bị làm mát cơ học như quạt máy hoặc điều hòa không khí.
- Không chỉ giúp tiết kiệm điện năng mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Tăng cường ánh sáng:
- Khi kết hợp với giếng trời hoặc cửa sổ mái, thông gió thẳng đứng giúp tối ưu hóa việc sử dụng ánh sáng tự nhiên.
- Ánh sáng mặt trời chiếu qua giếng trời hoặc cửa sổ mái không chỉ làm sáng không gian mà còn giúp làm ấm không khí, tạo ra luồng đối lưu tự nhiên và tăng cường hiệu quả thông gió.
Yếu tố thẩm mỹ:
- Thông gió thẳng đứng không chỉ là một giải pháp kỹ thuật, mà còn là một yếu tố thẩm mỹ quan trọng trở thành điểm nhấn kiến trúc, tạo ra những không gian độc đáo và ấn tượng.
- Ngoài ra, sự chuyển động của không khí trong nhà cũng có thể tạo ra những hiệu ứng thị giác thú vị, mang đến cảm giác sống động và gần gũi với thiên nhiên.
Hạn chế cần lưu ý
Mặc dù thông gió thẳng đứng mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc áp dụng nó vào các công trình kiến trúc cũng cần được thực hiện một cách cẩn trọng và khoa học để tránh những hạn chế tiềm ẩn.
Phụ thuộc vào nhiệt độ: Hiệu quả giảm khi chênh lệch nhiệt độ trong và ngoài nhà thấp.
- Nguyên lý hoạt động của thông gió thẳng đứng dựa trên sự chênh lệch nhiệt độ giữa không khí trong nhà và ngoài trời. Khi chênh lệch này thấp, luồng không khí lưu thông sẽ yếu, dẫn đến hiệu quả thông gió giảm sút. Điều này đặc biệt đáng lưu ý trong những ngày thời tiết mát mẻ hoặc khi nhiệt độ trong và ngoài nhà gần bằng nhau.
- Để khắc phục hạn chế này, cần kết hợp thông gió thẳng đứng với các giải pháp thông gió khác như thông gió ngang hoặc sử dụng quạt hút gió để tăng cường lưu thông không khí.
Yêu cầu thiết kế chính xác: Bố trí sai có thể gây tắc nghẽn luồng khí hoặc mất cân bằng nhiệt độ.
- Việc thiết kế hệ thống thông gió thẳng đứng cần được thực hiện bởi các chuyên gia có kinh nghiệm để đảm bảo luồng không khí lưu thông một cách tối ưu. Việc bố trí sai các lỗ thông gió, giếng trời hoặc ống thông gió có thể gây tắc nghẽn luồng khí, tạo ra các điểm nóng hoặc lạnh cục bộ, hoặc thậm chí gây ra hiện tượng gió lùa khó chịu.
- Để đảm bảo hiệu quả thông gió tốt nhất, cần tính toán kỹ lưỡng kích thước, vị trí và hướng của các lỗ thông gió, đồng thời sử dụng các phần mềm mô phỏng thông gió để đánh giá hiệu quả của thiết kế trước khi thi công.
- Ngoài ra, cần lưu ý đến các yếu tố khác như hướng gió chủ đạo, địa hình xung quanh và đặc điểm của công trình để đưa ra thiết kế phù hợp nhất.
Ứng Dụng Thông Gió Thẳng Đứng Trong Kiến Trúc
Tối ưu hóa thông gió tự nhiên trong nhà cao tầng
Thiết kế giếng trời trung tâm là yếu tố then chốt để tối ưu hóa thông gió tự nhiên trong nhà cao tầng, tạo ra luồng thông gió thẳng đứng hiệu quả.
Sử dụng các ống thông gió dọc theo chiều cao tòa nhà giúp tăng cường lưu thông không khí, đảm bảo sự thoáng đãng cho mọi không gian bên trong.
Tận dụng hiệu ứng “stack effect” là một giải pháp thông minh, đẩy không khí nóng ra ngoài và hút không khí mát vào trong, tạo nên môi trường sống và làm việc lý tưởng.

Tạo không gian thoáng đãng cho nhà ống
Thiết kế giếng trời nhỏ hoặc sân trong là một lựa chọn tối ưu, tạo ra luồng thông gió thẳng đứng, mang lại sự thông thoáng cho không gian sống của nhà ống.
Sử dụng các cửa sổ mái và cửa sổ thông gió giúp tăng cường lưu thông không khí, đảm bảo sự thoải mái cho người sử dụng nhà ống.

Ứng dụng trong các công trình công nghiệp
Thiết kế hệ thống thông gió mái giúp đẩy không khí nóng và khói ra ngoài. Đảm bảo an toàn và sức khỏe cho người lao động trong các công trình công nghiệp.
Sử dụng các quạt thông gió công nghiệp giúp tăng cường lưu thông không khí, loại bỏ các chất độc hại và mùi khó chịu.

Thông gió thẳng đứng như một yếu tố thẩm mỹ của công trình
Khi áp dụng vào công trình kiến trúc, thông gió thẳng đứng không chỉ giúp cải thiện vi khí hậu mà còn có thể đóng vai trò như một yếu tố thiết kế mang tính biểu tượng, thể hiện thông điệp và ý nghĩa không gian.
Một trong những ví dụ điển hình về cách ứng dụng thông gió thẳng đứng như một công cụ truyền tải thông điệp chính là trung tâm du khách Stones Water Light tại hồ Edersee, Đức, do Christoph Hesse Architects thiết kế.

Bạn có thể tham khảo thêm tại: Thông gió thẳng đứng và vẻ đẹp trong không gian tạo hình kiến trúc
Kết Luận
Thông gió thẳng đứng là một giải pháp kiến trúc thông minh, kết hợp hài hòa giữa công năng và thẩm mỹ. Tại APA Academy, chúng tôi luôn cập nhật những xu hướng thiết kế mới nhất, giúp học viên nắm vững kiến thức và kỹ năng để tạo ra những công trình kiến trúc độc đáo, bền vững và mang đậm dấu ấn cá nhân!